Bollenboer – Fons Jansen

05-12-2008

Sinterklaas-bollenpoëzie heb ik niet kunnen vinden. Inhaken op dit kinderfeest gaat dus niet. Maar we gaan toch over naar een nieuw thema. Dit gedicht vormt het draaipunt, en we kunnen ten minste twee kanten op (het is dus een soort dichterlijke rotonde, zou je kunnen zeggen). We komen van het thema ´dood´, en we kunnen afslaan richting ´cabaret´, maar we kunnen ook naar het thema ´bollencultuur´. Dat laatste gaan we doen, en wel aan de hand van een fragment uit het cabaretnummer ´Grafschriften´ van Fons Jansen.
Alphonsus Paulus Johannes Maria Jansen werd geboren in 1925 te Bussum, en overleed in 1991 te Hilversum. OP de afbeelding is zijn grafsteen te zien. Oorspronkelijk was hij onder meer nieuwslezer bij het ANP, maar hij brak ineens door in 1962 met het cabaretprogramma “De lachende kerk”. Daarin haalde hij de rooms-katholieke kerk over de hekel. In zijn volgende cabaretprogramma´s kwamen ook de protestanten, de randkerkelijken en nog weer later ook de “heidenen” aan de beurt. Het cabaret van Fons Jansen had onmiskenbaar een eigen signatuur, al bleef hij in de schaduw van de toenmalige Grote Drie (Wim Kan, Wim Sonneveld en Toon Hermans). Fons Jansen onderscheidde zich met name door zijn milde humor en spitsvondige woordspelingen. Een welbekende conference is ´De schooljongen´ uit 1968. Vanaf het midden van de jaren zeventig werd hij wat venijniger en scherper, ook richting politiek.
Het nummer ´Grafschriften´ komt uit zijn latere voorstellingen (hij stopte in 1984). Het is geschreven door Han Grevelt (1938). Hij was producer, zanger en tekstschrijver. Hij maakte diverse carnavalsliedjes, maar dat waren geen echt grote krakers. Of je zou het lied ´Overal met je strippenkaart´ van Sjakie Schram als zodanig moeten bestempelen. Dat was een vroege vorm van overheidssponsoring bij de invoering van de strippenkaart in het begin van de jaren ´80.
Gezien ons nieuwe thema volgt hier bij wijze van fragment één van de door Fons Jansen vertolkte grafschriften.

Bollenboer
Ik lig mij hier al jaren
Enorm te verwonderen
Nu zie ik dan de bollen
Ook een keer van onderen