Desespoir – Oscar Wilde

08-10-2008

Oscar Wilde (1854-1900) is geboren in Dublin, studeerde daar klassieke talen, ging op zijn 20e naar Engeland, studeerde in Oxford en woonde vervolgens geruime tijd in Londen. Hij had bijzondere ouders, die niet onbemiddeld waren. Ze waren beiden vaardig met de pen waren (zijn moeder was dichteres en journaliste, zijn vader was oogchirurg en schreef boeken over archeologie en folklore). Naar verluidt, zouden zijn voorouders uit Nederland afkomstig zijn en oorspronkelijk De Wilde geheten hebben.
Velen kennen Oscar Wilde vooral van zijn enige roman, The picture of Dorian Gray (1891). Een spannend boek, waarvan de hoofdpersoon jong en vitaal blijft ondanks een liederlijke levensstijl, terwijl zijn geschilderde portret juist wel veroudert en zwaar lichamelijk verval laat zien. In zijn tijd waren echter zijn toneelstukken het meest bekend. Het beroemdste daarvan is The importance of being Earnest uit 1895, een komedie waarin hij onder meer de draak steekt met de aristocratie.
Oscar Wilde was één van de hoofdrolspelers in de stroming van het Aestheticisme, de Engelse beweging die pleitte voor het principe van l`art pour l´art. Zijn persoon en optreden trok evenwel de meeste aandacht; hij was bepaald controversieel. Wilde was een excentrieke dandy qua kleding en gedrag. Hij droeg lang haar, verzamelde chinees porcelein en pauweveren, toonde minachting voor religie, en gedroeg zich feminien en decadent. Daarmee schokte hij menig tijdgenoot.
Oscar Wilde was getrouwd en had twee zoons. Dat belette hem niet om in 1891 verliefd te worden op en openlijk een jarenlange homosexuele relatie aan te gaan met de 16 jaar jongere Lord Afred Douglas. In literair opzicht bleken het zijn meest produktieve jaren. De vader van Douglas vond het maar niets, en beschuldigde Wilde in 1895 van sodomie. Wilde deed de vader een proces aan wegens smaad, maar het eind van het liedje was dat de vader gelijk kreeg en Wilde werd veroordeeld (homosexualiteit was toen bij wet verboden) tot twee jaar gevangenschap. Intussen was zijn vrouw van hem gescheiden, en had zij met haar zoons de achternaam Holland aangenomen. De publieke vernedering, zijn in gevangenschap verslechterde gezondheid en de teleurstelling over de opstelling van de jonge Douglas (bepaald geen lieverdje) hadden hem gesloopt. Ook zijn vermogen was opgesoupeerd. Zijn laatste jaren sleet hij in armoede in Parijs. Hij overleed in 1900 aan hersenvliesontsteking en werd begraven op de beroemde begraafplaats Père Lachaise. Een dramatische levensloop, van grote triomfen tot diep in de goot.

Wilde was ook een verdienstelijk dichter. In Oxford won hij een prestigieuze prijs voor zijn gedicht Ravenna (1878).  Hieronder een betrekkelijk kort gedicht uit 1881. De titel en de inhoud lijken vooruit te blikken op het einde van zijn veelbewogen, korte leven.

Desespoir
The seasons send their ruin as they go,
For in the spring the narciss shows its head
Nor withers till the rose has flamed to red,
And in the autumn purple violets blow,
And the slim crocus stirs the winter snow;
Wherefore yon leafless trees will bloom again
And this grey land grow green with summer rain
And send up cowslips for some boy to mow.

But what of life whose bitter hungry sea
Flows at our heels, and gloom of sunless night
Covers the days which never more return?
Ambition, love and all the thoughts that burn
We lose too soon, and only find delight
In withered husks of some dead memory.