I just really want to die – Sappho van Lesbos
30-01-2009
Er is nog meer heel oude bollenpoëzie. Bijvoorbeeld in de Odysee van Homerus. Maar zeker de oud-Griekse dichteres Sappho mag hier niet ontbreken. Zij leefde van ongeveer 730 tot 670 voor Christus en woonde een groot deel van haar leven op het eiland Lesbos. Ze was getrouwd en had een dochter. Volgens sommige bronnen was zij bepaald niet knap en vrij klein. Ze zou zo´n 500 gedichten hebben geschreven. De bibliotheek van Alexandrië beschikte enkele eeuwen over 9 boeken met haar gehele oeuvre. Daarvan is slechts één gedicht compleet bewaard gebleven (Ode aan Aphrodite), en verder een paar honderd fragmenten. Zij genoot in de oudheid grote bekendheid, wellicht mede omdat een vrouw als dichter destijds ongewoon was. Plato noemde haar zelfs de 10e muze. Sappho schreef gedichten of liederen ter ere van de goden, ter gelegenheid van bruiloftsfeesten.Gedichten werden in die tijd vaak gezongen, met begeleiding van een instrument, bijvoorbeeld de lier. Sappho schreef heel persoonlijke gedichten, waarin ze haar diepste gevoelens uitdrukte. Ze was de eerste vrouw die de liefde bezong, en dat zou ook de liefde voor vrouwen gelden. Sappho wordt vaak gezien als lesbische dichteres. Die geaardheid staat echter niet vast. Er is een verhaal, dat Sappho op oudere leeftijd verliefd is geworden op een jongeman. Charles Gounod maakte daarover in 1851 een opera. Maar ook dat verhaal is niet zeker.
Een mooie Nederlandse vertaling van de gedichten van Sappho is verzorgd door Paul Claes: Liederen van Lesbos (1985). Ik beschik daar niet over. Wel over een Engelse tekst van prof. William Harris uit 1996. Daaruit heb ik het volgende fragment gehaald. Het is een fragment van een gedicht waarvan enkele varianten bestaan. De puntjes geven aan dat er woorden in het overgeleverde fragment zijn weggevallen. Overigens is in Leiden op de hoek Volmolengracht/Oude Singel een muurgedicht van Sappho te vinden.
(I just really want to die)
I just really want to die.
She, cry ing many tears, left me
And said to me:
“Oh, how terribly we have suffered, we two,
Sappho, really I don’t want to go away.”
And I said to her this:
Go and be happy, remembering me,
For you know how we cared for you.
And if you don’t I want to remind you
………….and the lovely things we felt
with many wreathes of violets
and ro(ses and cro)cuses
and………….. and you sat next to me
and threw around your delicate neck
garlands fashioned of many woven flowers
and with much……………costly myrrh
…………..and you anointed yourself with royal…..
and on soft couches…….(your) tender…….
fulfilled your longing……….